WróćZ raportu Fundacji Digital Poland „Technologia w służbie społeczeństwa. Czy Polacy zostaną społeczeństwem 5.0?” wynika, że tylko 25% Polaków wie, do jakich służb państwowych zgłosić się w przypadku cyberataku, a 41% respondentów skierowałoby się do lokalnych organów ścigania. Problem niewiedzy w tej dziedzinie jest poważny, zwłaszcza w czasach, gdy cyberzagrożenia stają się coraz bardziej powszechne. Co zrobić, jeśli podejrzewasz, że padłeś ofiarą ataku hakerskiego? Przedstawiamy kroki, które warto podjąć oraz instytucje, do których można zwrócić się o pomoc.
- Zgłoszenie incydentu do lokalnych organów ścigania
Jednym z podstawowych kroków, które należy podjąć w przypadku cyberataku, jest zgłoszenie incydentu do lokalnych organów ścigania, takich jak policja. Zgodnie z raportem, 41% Polaków zdecydowałoby się na taki krok. Aby to zrobić, warto przygotować jak najwięcej dowodów potwierdzających naruszenie, w tym:
- Zrzuty ekranu z podejrzanych wiadomości lub działań na koncie,
- Informacje o czasie i miejscu ataku (np. nieznane logowania),
- Dowody na straty finansowe lub inne szkody wynikające z ataku.
Zgłoszenie incydentu do policji można złożyć zarówno osobiście, jak i elektronicznie, korzystając z platformy ePUAP.
- Zawiadomienie banku lub instytucji finansowej
38% respondentów raportu wskazuje, że w przypadku cyberataku zwróciliby się do banku lub innej instytucji finansowej. To szczególnie ważne, jeśli incydent dotyczy wycieku danych osobowych lub kradzieży środków finansowych. W takiej sytuacji:
- Skontaktuj się natychmiast z bankiem przez infolinię lub aplikację mobilną, aby zablokować konta,
- Monitoruj historię transakcji i zgłoś wszelkie podejrzane działania,
- Skorzystaj z usługi zastrzegania karty, jeśli podejrzewasz, że dane Twojej karty zostały skradzione.
Wiele instytucji finansowych ma także specjalne procedury dla ofiar oszustw internetowych i oferuje dodatkową ochronę, np. ubezpieczenie na wypadek cyberataku.
- Skontaktowanie się ze specjalistycznymi służbami państwowymi
Choć tylko 25% Polaków wie, do jakich służb państwowych zgłosić się w przypadku ataku, warto pamiętać, że Polska posiada kilka instytucji specjalizujących się w przeciwdziałaniu cyberprzestępczości. Do najważniejszych należą:
- CERT Polska – to pierwszy powstały w Polsce zespół reagowania na incydenty, który pomaga w identyfikacji i neutralizacji zagrożeń w sieci. CERT Polska oferuje możliwość zgłoszenia incydentu za pomocą formularza online na swojej stronie internetowej.
- UODO (Urząd Ochrony Danych Osobowych) – w przypadku wycieku danych osobowych, zwłaszcza jeśli dotyczą one danych wrażliwych, można zgłosić incydent do UODO, który może przeprowadzić dochodzenie i nałożyć kary na podmioty odpowiedzialne za naruszenie.
- Zasięgnięcie pomocy od znajomych lub specjalistów
Z raportu wynika, że jedynie 20% Polaków skorzystałoby z pomocy rodziny lub znajomego w przypadku cyberataku. Choć konsultacja z bliskimi może być pomocna, warto rozważyć również skorzystanie z pomocy specjalistów ds. cyberbezpieczeństwa. Coraz więcej firm oferuje usługi ochrony przed cyberprzestępstwami, w tym audyty zabezpieczeń, monitorowanie działań online czy odzyskiwanie danych po ataku.
Dla osób prywatnych i małych firm dostępne są także narzędzia takie jak oprogramowanie antywirusowe oraz usługi VPN, które mogą zapobiec ponownemu narażeniu na cyberzagrożenia.
- Działania profilaktyczne – jak zabezpieczyć się na przyszłość?
Aby zmniejszyć ryzyko padnięcia ofiarą ataku hakerskiego, warto podjąć działania profilaktyczne. Należy pamiętać o kilku podstawowych zasadach cyberbezpieczeństwa:
- Regularna aktualizacja oprogramowania i systemów operacyjnych,
- Korzystanie z unikalnych haseł do różnych kont oraz włączenie uwierzytelniania dwuskładnikowego (2FA),
- Ograniczenie udostępniania wrażliwych danych w sieci,
- Korzystanie z bezpiecznych sieci Wi-Fi i VPN.
- Co zrobić, jeśli nic nie zrobisz?
Raport wskazuje, że co dwudziesty Polak nie podjąłby żadnych działań w przypadku cyberataku. To bardzo niepokojące, ponieważ każdy incydent cyberbezpieczeństwa, niezależnie od jego skali, powinien zostać zgłoszony i rozwiązany. Brak reakcji może prowadzić do dalszych naruszeń, zwiększając ryzyko poważniejszych strat, zarówno finansowych, jak i osobistych.
Pełną wersję raportu przygotowanego przez Fundację Digital Poland we współpracy z GfK Polonia oraz Bankiem Gospodarstwa Krajowego, można pobrać bezpłatnie ze strony Fundacji Digital Poland
