Zgodnie z decyzją Parlamentu Europejskiego w sprawie wykorzystania częstotliwości z zakresu 470-790 MHz, pasmo 700 MHz musi zostać zwolnione na rzecz rozwoju sieci piątej generacji. Sieć 5G umożliwi szybszą transmisję danych oraz rozwój nowych, innowacyjnych usług i rozwiązań przemysłowych. Jednym z warunków jej wdrożenia jest zwolnienie pasma zajmowanego obecnie przez nadawców cyfrowej telewizji naziemnej.
W porozumieniu z regulatorami rynku, projekt został zaplanowany na kilka etapów. Pierwszy etap refarmingu miał miejsce pod koniec marca 2020 roku. Drugi etap – czyli zwolnienie pasma w czerwcu br. był konieczny ze względu na bilateralne zobowiązania Polski wobec krajów sąsiednich. Cały proces będzie miał finał w 2022 roku.
Poniższy artykuł prezentuje jakie prace zostały wykonane przez Emitel w poszczególnych etapach.
I etap : W nocy z 29 na 30 marca 2020 roku (z niedzieli na poniedziałek) doszło do pierwszych zmian w częstotliwości nadawania programów telewizji naziemnej w ramach Multipleksu 1 oraz 4. Zmiany dotyczyły obszarów Białogardu i Koszalina. Zmiana częstotliwości nadawania programów dotyczyła emisji multipleksu pierwszego (MUX-1) oraz multipleksu czwartego (MUX-4) w województwie zachodniopomorskim. Sygnał został przeniesiony z kanału 45 na 21 (MUX-1) oraz z kanału 40 na 28 (MUX-4).W ramach MUX-1 nadawane są programy TVP ABC, EskaTV, TTV, Polo TV, ATM Rozrywka, TV Trwam, StopklatkaTV, FokusTV. Informacje o emisji programów w ramach MUX-4 dostępne są na stronach Cyfrowego Polsatu.
Widzowie, których dotyczyły zmiany w sposobie nadawania, nie musieli dokonywać żadnych korekt ustawień anten odbiorczych. Po przeprowadzeniu zmian częstotliwości emisji, większość odbiorników telewizyjnych samoczynnie zaktualizowała listę programów telewizyjnych. W przypadku niektórych konieczne było ponowne wyszukanie kanałów przez odbiorcę. To prosta operacja do przeprowadzenia poprzez menu ustawień odbiornika, z wykorzystaniem pilota zdalnego sterowania.
W zasięgu emisji MUX-1 z obiektu nadawczego Emitel „RTCN Białogard/Sławoborze” znajdują się gminy: Barwice, Będzino, Białogard, Biesiekierz, Bobolice, Brojce, Brzeźno, Czaplinek, Dobra, Drawsko Pomorskie, Dygowo, Golczewo, Gościno, Gryfice, Grzmiąca, Ińsko, Kamień Pomorski, Karlino, Karnice, Kołobrzeg, Koszalin, Łobez, Manowo, Maszewo, Mielno, Nowogard, Ostrowice, Płoty, Połczyn-Zdrój, Przybiernów, Rąbino, Radowo Małe, Resko, Rewal, Ryman, Siemył, Sławoborze, Świdwin, Świerzno, Świeszyno, Trzebiatów, Tychowo, Ustronie Morskie, Węgorzyno i Złocieniec.
– Z punktu widzenia widzów telewizji naziemnej w województwie zachodniopomorskim, zmiana częstotliwości nadawania nie oznaczała większych trudności. Kierunki emisji programów nie zmieniły się, więc nie było potrzeby regulacji anten odbiorczych. W większości przypadków telewizor samoczynnie zaktualizował listę programów. Jedynie w przypadku niewielkiej liczby odbiorników było konieczne ręczne wyszukanie kanałów w telewizorze – powiedział Jerzy Godek, Członek Zarządu ds. Techniki Emitel S.A.
II etap procesu refarmingu Emitel przeprowadził w dniach 2-4 czerwca. Tym razem zmiany pasma nadawania programów telewizji naziemnej objęły znaczny obszar Polski. Skomplikowany technicznie
i logistycznie projekt był przygotowywany przez Emitel przez wiele miesięcy. W ostatnim kroku, ponad 100 ekip technicznych w późnych godzinach nocnych przełączyło nadajniki na nowe częstotliwości nadawania.
Czerwcowa zmiana częstotliwości nadawania programów dotyczyła emisji multipleksów MUX-1, MUX-2, MUX-3 oraz multipleksu MUX-4 na obszarze 13 województw (lubuskie, dolnośląskie, śląskie, świętokrzyskie, zachodniopomorskie, małopolskie, podkarpackie, pomorskie, warmińsko-mazurskie, opolskie, wielkopolskie, mazowieckie, lubelskie). Zmiany nie dotyczyły MUX-8, który nadawany jest w innym paśmie i nie jest przedmiotem refarmingu.
„Przygotowania i realizacja projektu prowadzone były przez wiele miesięcy. Ostatnio tak złożone technicznie przedsięwzięcie nasi specjaliści zrealizowali 10 lat temu, kiedy zmieniany był standard nadawania telewizji z analogowego na cyfrowy. Jestem dumny z naszych inżynierów i specjalistów, ponieważ pomimo obiektywnych trudności i obostrzeń związanych z pandemią koronawirusa, ten etap projektu został zrealizowany perfekcyjnie. Co więcej, ponad 100 ekip technicznych Emitel dokonało rzeczy niezwykłej, wykonując prace zaplanowane na 3 dni w dużo krótszym czasie. W naszych działaniach na pierwszym miejscy stawiamy interes widza i nadawców. Dlatego znaczna część prac realizowana była w późnych godzinach nocnych i przerwy w emisji sygnału telewizyjnego były bardzo krótkie.” – powiedział Andrzej J. Kozłowski, Prezes Zarządu Emitel S.A.
Całe przedsięwzięcie i projekt techniczny został zaprojektowany tak, aby zmiany były jak najmniej uciążliwe dla odbiorców telewizji naziemnej, która cieszy się olbrzymią popularnością. Widzowie, których dotyczyły zmiany w sposobie nadawania, nie musieli dokonywać żadnych korekt ustawień anten odbiorczych. Nie zmienił się także standard nadawania – nadal jest to DVB-T. Po przeprowadzeniu zmian częstotliwości emisji, znaczna część odbiorników telewizyjnych lub dekoderów samoczynnie zaktualizowała listę programów telewizyjnych. Tak jak i wcześniej w przypadku starszych modeli odbiorników konieczne było ponowne wyszukanie kanałów przez odbiorcę.
„Z punktu widzenia widzów telewizji naziemnej, zmiana częstotliwości nadawania nie powinna oznaczać większych trudności. Kierunki emisji sygnału z obiektów nadawczych Emitel nie zmieniają się, a więc nie ma potrzeby regulacji anten odbiorczych. W większości przypadków telewizor samoczynnie aktualizuje listę programów. Największe zmiany jeszcze przed nami. W 2022 przeprowadzimy kolejne przełączenia, pojawi się nowy, lepszy standard nadawania DVB-T2/HEVC. Dlatego, jeżeli decydujemy się na kupno nowego odbiornika telewizyjnego, już dzisiaj warto upewnić się, że posiada on właściwe parametry techniczne.” – powiedział Jerzy Godek, Członek Zarządu ds. Techniki Emitel S.A.
Kolejny etap projektu refarmingu pasma 700Mhz został zaplanowany na marzec 2022 roku, a całkowite całkowite zwolnienie pasma 700MHz zaplanowane jest do 30 czerwca 2022 roku. Wówczas nastąpi przełączenie standardu nadawania na DVB-T2/HEVC. W porównaniu z obecnie funkcjonującym standardem, DVB-T2/HEVC pozwala bardziej optymalnie wykorzystać dostępne pasmo. Dzięki temu wszystkie programy telewizyjne będą mogły być emitowane w standardzie HD. W Krajowym Planie Działań zmiany przeznaczenia pasma 700 MHz w Polsce (dokument przygotowany przez Ministerstwo Cyfryzacji) przewidziano też możliwość uruchomienia nowych multipleksów. Pojawi się więc możliwość uruchomienia nowych programów, a widzowie będą mogli zyskać obraz nawet w ultra wysokiej rozdzielczości (UHD).
Emitel informuje o wszystkich wprowadzanych zmianach na stronie https://www.emitel.pl/refarming/ Informacje te zawierają zarówno lokalizację obiektu, planowany termin przełączenia, jak i nowe częstotliwości emisji programów.
- W ramach MUX-1 nadawane są programy : TVP ABC, EskaTV, TTV, Polo TV, ATM Rozrywka, TV Trwam, StopklatkaTV, FokusTV.
- W ramach MUX -2 nadawane są programy Polsat, Super Polsat, TVN, TVN7, TV4, TV Puls, PULS2, TV6
- W MUX-3 nadawane są programy Telewizji Polskiej: TVP1 HD, TVP2 HD, TVP3, TVP Info HD, TVP Historia, TVP Sport, TVP Rozrywka.
- Informacje o emisji programów w ramach MUX-4 dostępne są na stronach Cyfrowego Polsatu.
Informacje na temat zmian dostępne są na stronie internetowej Emitel. Aktualne parametry stacji nadawczych można sprawdzić na stronie: www.emitel.pl/strefa-klienta/odbior-rtv/sprawdz-parametry-emisji/ oraz w aplikacji EmiMaps: www.emitel.pl/strefa-klienta/odbior-rtv/aplikacja-emimaps/