Sztuka zakodowana w algorytmie. Poznaj zwycięzców Digital Ars

Dzieła sztuki tworzone we współpracy ze sztuczną inteligencją (AI) zyskują coraz większą popularność. Wyceniane są na miliony złotych, a ich zasadniczą wartością jest ukazanie kreatywnych możliwości, jakie posiada AI. Maszyny nie myślą już tylko binarnie, a linijki zapisanych kodów zawierają pierwiastek kreatywności. Dlatego na naszych oczach dokonuje się redefinicja klasycznego pojęcia sztuki.

– Sztuczna inteligencja często w sposób subtelny i prawie niewidoczny zaczyna być obecna w wielu obszarach naszego życia. Nie uciekniemy przed rozwojem technologicznym ani w życiu społecznym, ani w sztuce. Dlatego trzeba być otwartym na to, co nowe, zaufać a czasem dać się zainspirować temu, co może nam zaoferować nowe medium artystyczne – podkreśla dr Katarzyna Stany, pełnomocnik wydziału Sztuki Mediów w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie oraz członek Rady Konkursowej Digital Ars.

Ci, którzy dają się zainspirować udowadniają, że duet człowiek – technologia potrafi tworzyć sztukę na najwyższym poziomie. Sztuczna inteligencja maluje obrazy, komponuje muzykę, pisze poematy, a nawet całe książki. Rok po roku przybywa jej nowych umiejętności. ‘Nakarmione’ danymi algorytmy są w stanie dokończyć X Symfonię Ludwiga van Beethovena czy napisać utwór literacki na wzór noblistki Olgi Tokarczuk.

Historia sztuki AI dopiero się pisze. Fundacja Digital Poland postanowiła dołożyć do niej nowy rozdział, organizując 2. edycję Digital Ars. To pierwszy w Polsce konkurs skierowany do zespołów oraz artystów wykorzystujących sztuczną inteligencję. Spośród nadesłanych zgłoszeń jury, w skład którego weszła m.in. prof. Aleksandra Przegalińska, Katarzyna Jankowska i prof. Andrzej Sobczak, wyłoniło 15 zwycięskich prac. Nagrody konkursowe zostały przyznane w trzech kategoriach: otwarta, nowa i transformacja. Fundacja Digital Poland zorganizowała również internetowe głosowanie publiczności, która wybrała swoich faworytów. Celem fundacji jest ukazanie możliwości twórczych, jakie daje AI oraz zachęcenie do eksperymentowania z nowymi technologiami.

– Sztuczna inteligencja rewolucjonizuje ramy, w których do tej pory funkcjonowaliśmy. Współpraca człowieka i maszyny, choćby w przestrzeni sztuki, może wpłynąć na jej postrzeganie, które do tej pory zdefiniowane było w społecznej świadomości poprzez popkulturę i literaturę science fiction. AI jest jedną z najważniejszych technologii przyszłości, dlatego tak ważne jest, aby zrozumieć jej działanie. To nie tylko spektakularne roboty, ale wiele niedostrzegalnych zastosowań, które każdego dnia usprawniają nasze życie. Jesteśmy przekonani, że nagrodzone w konkursie Digital Ars dzieła są istotnym głosem w debacie na temat wykorzystania AI, dotykając samej istoty tego, co nazywamy sztuką, kreatywnością oraz tego, kim jest człowiek w dobie cyfrowej transformacji – podkreśla Dominika Banaszkiewicz, dyrektor Digital Festival.

Inauguracja konkursu nastąpiła podczas Digital Ars Day w Łodzi. To nie przypadek, że miasto zostało głównym partnerem 2. edycji inicjatywy, a prace zwycięzców zostaną pokazane w łódzkich ośrodkach artystycznych i naukowych.

– Kładziemy duży nacisk na rozwój nauk i branż działających w obszarze sztucznej inteligencji. Najnowsze kierunki studiów otwierane w Łodzi, jak np. Robotic Process Automation na Uniwersytecie Łódzkim, czy kierunek Human-Computer Interaction na Politechnice Łódzkiej dają możliwość młodym ludziom do studiowania wiedzy o najnowszych technologiach. W Łodzi również prężnie działają firmy wykorzystujące sztuczną inteligencję w medycynie, bankowości, technologiach informatycznych. Konkurs Digital Ars jest nową jakością na polskim rynku w obszarze sztuki współczesnej, a także promuje wszechstronne zastosowanie AI wśród społeczeństwa – mówi Prezydent Miasta Łodzi Hanna Zdanowska.

Prace zwycięzców sprawiają, że w zupełnie nowy sposób możemy spojrzeć na dzieła Leonarda da Vinci, Vincenta Van Gogha czy Albrechta Dürera. Cyfrowi artyści wykorzystali również takie narzędzia takie jak program ArtBreeder, system uczenia maszynowego StyleGAN3 oraz architekturę sieci neuronowej VQGAN+CLIP do stworzenia unikalnych dzieł. W swoich pracach łączą tradycyjne formy sztuki z innowacjami, jakie umożliwia twórcze wykorzystanie AI.

– Cieszą mnie prace, których twórcy potrafią zaskakiwać. Znając historię sztuki, mam wrażenie, że „wszystko już było”…Kiedy dzięki nowemu medium okazuje się, że wiele nowości artystycznych jest jeszcze nieodkrytych mam poczucie satysfakcji. Tegoroczna edycja może nie tyle zaskoczyła mnie, ile pozytywnie utwierdziła w tym, że sztuczna inteligencja w sztuce ma przyszłość. Na bieżącą edycję nadesłano więcej prac niż w roku ubiegłym, były one moim zdaniem o wiele ciekawsze i bardziej różnorodne co świadczy o tym, że idea konkursu jest potrzebną platformą prezentacji i konfrontacji, która ma przed sobą przyszłość, podobnie jak zastosowanie AI w sztuce – dodaje pełnomocnik wydziału Sztuki Mediów w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie

Wszystkie prace zwycięzców dostępne są na specjalnej wystawie online Digital Ars. Dzięki współpracy organizatorów wystawę ,,Sztuka, człowiek, AI’’ będzie można zobaczyć również w wielu łódzkich centrach kultury i nauki m.in. w Art Gallery Monopolis, Akademii Sztuk Pięknych oraz na Politechnice Łódzkiej. Mieszkańców Warszawy i zwiedzających od 3 czerwca do 22 sierpnia zapraszamy do miejskiego pasażu sztuki ART WALK na placu Europejskim.

1. ALEKSANDER SEGIETH — AI CONV

2. ADAM PYLAŃSKI — FINDING THE BRIGHT HAPPINESS ON THE PATH TO TRANSCENDENCE, NIGHTMARE PORTRAIT OF AN EVIL WOMAN, NIGHTMARE PORTRAIT

3. RAFAŁ KRUSZKA – MARKETER’S DREAM

1. ALICJA SEWERYN — ALBRECHT DÜRER AUTOPORTRET

2. ANTANAS GABRIELIUS DERVINSKIS – CYFROWY PRYZMAT

3. ADAM PYLAŃSKI – NIGHTMARE MONA LISA BY KANDINSKY

1. ALEKSANDER FAFUŁA — AI PAINTING WITH THE DRUMS

2. JOANNA SARNECKA I JAKUB HADER – SYNESTHESIS

3. KOŁO NAUKOWE BAPOS POLITECHNIKI BIAŁOSTOCKIEJ – ZBIORY MANDELBROTA I JULI

1. CEZARY KUIK — KIEDY SŁOWO OBRAZEM SIĘ STAŁO

2. ADAM PYLAŃSKI – RUINS BY SUNSET

3. MATEUSZ JANIK – BEAUTY BLENDER

1. ALEKSANDER FAFUŁA — AI PAINTING WITH THE DRUMS

2. ALICJA SEWERYN — KOBIETA O CZERWONYCH WŁOSACH

3. IGNACY WĄSOWSKI – CZŁOWIEK NIE WIDZY NIKOGO POZA SOBĄ

1. ALICJA SEWERYN — DAMA Z ŁASICZKĄ

2. ALICJA SEWERYN — ALBRECHT DÜRER AUTOPORTRET

3. MATEUSZ JANIK – MODERN SUNFLOWERS

Partnerzy Digital Ars: Huawei, Miasto Łódź, Ringier Axel Springer, Paytel, Visa, TVN Grupa Discovery

Partner Technologiczny wystaw: Huawei

Patronat Honorowy Digital Ars: Akademia Sztuk Pięknych im. Władysława Strzemińskiego w Łodzi, Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie, Politechnika Łódzka, Szkoła Filmowa w Łodzi