Kiedy w 1955 roku na Uniwersytecie Dartmouth w Stanach Zjednoczonych odbyły się pierwsze warsztaty na temat sztucznej inteligencji, nikt nie przypuszczał, jak daleko ten obszar się rozwinie. Pierwotnie, celem badaczy było stworzenie systemów zdolnych do wykonywania zadań, które normalnie wymagają ludzkiej inteligencji, takich jak rozpoznawanie mowy czy analiza obrazów. Pomimo wielu trudności na początku, świat stał się świadkiem niewiarygodnego postępu w dziedzinie „maszyn myślących”. W miarę upływu lat, ambitne cele stały się bardziej osiągalne dzięki postępowi w technologii i algorytmach. Dziś technologie AI są wszechobecne i zmieniają wiele aspektów naszego życia, od medycyny po transport i rozrywkę.
Wyobraźmy sobie bibliotekę z milionami książek rozrzuconych w całym budynku w kompletnym nieładzie. Zamiast spędzać tygodnie na ich sortowaniu, korzystamy z pomocy robota z AI, który rozpoznaje każdy tytuł książki i w ciągu kilku godzin układa je w odpowiedniej kolejności i we właściwym miejscu. Załóżmy, że mamy tysiące kawałków układanki do ułożenia, które tworzą różne obrazy. Wykorzystując AI, możemy szybko skategoryzować te kawałki, aby dowiedzieć się, które należą do tego samego obrazu. A gdyby ktoś kazał nam znaleźć jedną konkretną igłę w wielkim stogu siana? Zajęłoby to bardzo dużo czasu. Sztuczna inteligencja jest jak przysłowiowy magnes, który w mig przyciąga tę igłę, pomagając przeszukać ogromne zbiory danych, identyfikując rzadkie wzory czy anomalie, które dla ludzkiego oka byłyby niewidoczne.
Przyjrzyjmy się zatem bliżej, jak innowacje cyfrowe uczyniły nasz świat bardziej zrozumiałym, łatwiejszym, dostępnym i bardziej produktywnym oraz jak z każdym dniem przekształcają to, co kiedyś wydawało się skomplikowane, w coś, co jest na wyciągnięcie ręki.
AI czyni rzeczy prostszymi
Nie tak dawno tworzenie i edycja dokumentów polegała na korzystaniu z maszyn do pisania oraz manualnych korekt. Udostępnianie i współpraca nad nimi były wyzwaniem. Dziś, dzięki edytorom tekstu i chmurom, te procesy stały się intuicyjne. Co więcej, poszukiwanie informacji niegdyś wymagało godzin spędzonych w bibliotekach i przeszukiwania indeksów, podczas gdy teraz, dzięki wyszukiwarkom internetowym, mamy dostęp do informacji z całego świata w ciągu sekund.
Komunikacja na odległość ewoluowała z pisania i wymiany listów, które trwały tygodnie a nawet miesiące, do natychmiastowych e-maili, wiadomości sms i połączeń wideo. Kiedyś tłumaczenie rozmów w czasie rzeczywistym było drogie, czasochłonne i wymagało zaangażowania dwóch tłumaczy. Dziś systemy oparte na uczeniu maszynowym umożliwiają niemal natychmiastowe tłumaczenia głosowe.
Podróżowanie też się zmieniło. Kiedyś polegaliśmy na mapach papierowych, dzisiaj korzystamy z GPS i aplikacji, które nie tylko kierują nas, ale także sugerują interesujące miejsca. Fotografia ewoluowała od tradycyjnych aparatów na kliszę i oczekiwania na wywołane zdjęcia, do natychmiastowego przeglądania, edycji i udostępniania zdjęć dzięki cyfrowym aparatom i smartfonom. Zdjęcia w słabym oświetleniu były problematyczne, bo miały dużo szumów i bardzo słabą jakość, ale teraz algorytmy uczenia maszynowego, takie jak te w funkcji Night Sight, analizują i poprawiają jakość zdjęć w ciemności, dając jasne i wyraźne obrazy bez lampy błyskowej
Od bankowości do zakupów
Jeszcze nie tak dawno zarządzanie własnymi finansami wymagało od nas osobistych wizyt w oddziałach bankowych, ręcznego wypełniania formularzy i cierpliwości w długich kolejkach. Dziś, bankowość przeniosła się do sfery online, oferując natychmiastowe przelewy i intuicyjne aplikacje mobilne, które ułatwiają zarządzanie finansami. Jeśli chodzi o zakupy i handel, dawniej musieliśmy fizycznie odwiedzać wiele sklepów w poszukiwaniu pożądanego produktu bez możliwości porównania cen. Obecnie, technologia umożliwia nam dokonywanie zakupów online, korzystanie z porównywarek cen, czytanie recenzji produktów i zamawianie z dostawą prosto do naszego domu. Aż trudno w to uwierzyć, że od chwili uruchomienia pierwszego w Polsce sklepu internetowego minęło blisko 30 lat.
W epoce przed internetowej klienci byli często zasypywani reklamami, które niekoniecznie odpowiadały ich rzeczywistym potrzebom. Dzięki algorytmom AI, współczesne systemy analizują historię zakupów i zachowania użytkowników, by dostarczać spersonalizowane rekomendacje, które lepiej odpowiadają indywidualnym potrzebom i preferencjom. Co więcej, analiza składu chemicznego produktów, która niegdyś była zarezerwowana dla skomplikowanych laboratoriów, została zrewolucjonizowana przez innowacyjne urządzenia. Skanery molekularne dostępne dla konsumentów pozwalają na skanowanie i analizę składu produktów na poziomie molekularnym, zmieniając sposób, w jaki podejmujemy decyzje zakupowe.
Innowacje AI kształtujące przemysł przyszłości
W erze technologii kwantowych, komputery tego typu stają się bardziej zaawansowane niż klasyczne maszyny, otwierając drzwi do rozwiązania problemów optymalizacyjnych, które wcześniej wydawały się niemal niemożliwe do przełamania. W przemyśle chemicznym czy farmaceutycznym zastosowanie systemów opartych na uczeniu maszynowym pozwala na przewidywanie najbardziej efektywnych kombinacji surowców, przyspieszając tym samym procesy badawcze i obniżając koszty produkcji. Kolejny obszar to konserwacja maszyn. AI stała się kluczem do wczesnego wykrywania możliwych awarii poprzez analizę danych z sensorów w czasie rzeczywistym. Odkrywanie nowych materiałów, zwłaszcza w obszarze nanotechnologii, stało się bardziej precyzyjne i szybkie dzięki algorytmom bazującym na sztucznej inteligencji, które potrafią przewidywać właściwości nowych substancji. Innowacje takie jak bioinkubatory bazujące na algach zmieniają paradygmaty produkcji biopaliw, czyniąc ją bardziej wydajną i ekonomiczną. Wreszcie, monitorowanie ekosystemów na dużą skalę, które kiedyś było wyzwaniem, dziś, dzięki kombinacji satelitów, dronów i uczenia maszynowego, pozwala na niemal natychmiastowe wykrywanie zagrożeń dla naszej planety.
AI w nowoczesnej medycynie
Nowoczesne technologie radykalnie zmieniły medycynę. Tam, gdzie dawniej diagnoza opierała się przede wszystkim na widocznych objawach, dzisiaj korzystamy z zaawansowanych metod obrazowania i diagnostyki na odległość. Zamiast stosowania standardowych metod leczenia, teraz lekarze dostosowują terapie do indywidualnych potrzeb pacjenta, opierając się na analizie genetycznej dzięki algorytmom uczenia maszynowego.
Sztuczna inteligencja pomaga firmom w identyfikacji nowych leków, znacznie skracając tradycyjne procesy badawcze. Innowacje pozwolą również przewidywać reakcje organizmu na leki, co redukuje ryzyko działań niepożądanych. Dzięki nowym technologiom możliwe stało się również przeprowadzanie wirtualnych badań klinicznych. Pacjenci korzystają z aplikacji mobilnych do śledzenia swojego zdrowia, co sprawia, że badania stają się bardziej dostępne i tańsze. Co więcej, AI analizuje genetykę pacjentów, dostarczając terapie dostosowane do konkretnych mutacji, co poprawia efektywność leczenia.
Wszystkie te innowacje pokazują, jak technologia, nawet jeśli nie jest powszechnie znana i często niedostrzegalna, ma potencjał do głębokiej transformacji różnych aspektów naszego życia i społeczeństwa, i jak mocno otwiera drzwi do dalszych innowacji i możliwości w przyszłości.
Co przyniesie przyszłość?
Wyobraźmy sobie obecne wyzwania, z którymi zmagamy się w różnych dziedzinach życia. Jednym z nich jest skomplikowana procedura przeszczepu organów. W przyszłości, dzięki postępom w druku 3D i biotechnologii, możliwe będzie wydrukowanie i przeszczepienie organu bez konieczności czekania na dawcę. Trudności dotyczące komunikacji z osobami mówiącymi w różnych językach – może wkrótce technologia przetłumaczy nasze myśli na dowolny język w czasie rzeczywistym, usuwając wszelkie bariery językowe.
Ruch miejski, który często jest źródłem frustracji z powodu korków, także może zostać zrewolucjonizowany. Wyobraźmy sobie inteligentne sieci transportowe sterowane przez AI, które płynnie kierują ruchem eliminując korki i czyniąc podróże szybszymi i bezpieczniejszymi. W dziedzinie edukacji, systemy bazujące na AI mogą stać się naszymi indywidualnymi mentorami, dostosowując materiały edukacyjne do naszych potrzeb, rekomendując kursy i treści w oparciu o nasze zainteresowania, czyniąc proces uczenia się bardziej intuicyjnym i skutecznym.
Możliwości przyszłości technologicznej wydają się nieograniczone. Niemniej jednak ważne jest, abyśmy pamiętali o etycznych aspektach wprowadzania innowacji. Przy takim tempie postępu musimy zadbać o to, by technologie były rozwijane i wdrażane w sposób odpowiedzialny. Nie możemy zapominać o prywatności, bezpieczeństwie danych oraz o wpływie, jaki sztuczna inteligencja może mieć na rynki pracy i społeczeństwo. Jakość danych, które wykorzystujemy do kształcenia AI, jest kluczowa. Co, jeśli algorytmy AI w medycynie zostałyby wytrenowane na niekompletnych lub złych danych? Mogłoby to prowadzić do niewłaściwych diagnoz lub błędnych rekomendacji terapeutycznych. Również w obszarze rekomendacji zakupowych, algorytmy muszą być odpowiednio dostosowane, aby nie wprowadzać klientów w błąd. Algorytmy stosowane w obszarze zarządzania ruchem muszą być także dokładnie przetestowane, by nie doprowadzić do niebezpiecznych sytuacji na drogach.
Współczesna technologia ma wiele do zaoferowania, ale odpowiedzialność spoczywa na nas – twórcach, regulatorach i użytkownikach – aby zapewnić, że te narzędzia są wykorzystywane w sposób, który przynosi korzyści dla wszystkich – przekonuje dr Damian Flisak, Head of Public Affairs, Ringier Axel Springer Polska.
– Mając to na uwadze, docenić należy kierunek, który został przyjęty przez organy unijne w pracach nad regulacjami dotyczącymi sztucznej inteligencji (Aktem o Sztucznej Inteligencji, zwanym z angielska AI Act). Projekt tego aktu w jego obecnej wersji już na początku wyraźnie stawia na sztuczną inteligencję „nakierowaną na człowieka” (ang. human-centric) oraz „godną zaufania” (ang. trustworthy). Wszystko to w celu zapewnienia „wysokiego poziomu ochrony zdrowia, bezpieczeństwa, praw podstawowych, demokracji i praworządności oraz środowiska”. W początkowej fazie prac nad rozporządzeniem niektórzy zwracali uwagę, że taka intensywna dbałość o poszanowanie praw i wolności może negatywnie odbić się na postępie technologicznym. Nie podzielam tych obaw. Mam wręcz przekonanie, że wejście w życie tej regulacji poprzez tzw. efekt Brukseli rozleje się po całym globie, przynajmniej w tej części, która pozostaje w kontakcie z zachodnioeuropejską kulturą. Warto przy okazji podkreślić, że rozwój technologiczny nie jest celem samym w sobie. Jego wartość wynika z wpływu na rozwój ludzkości, jakkolwiek pompatycznie to brzmi. W moim przekonaniu, nawet jeśli obecnie projektowane przepisy wejdą w życie w takim kształcie, trzeba przyznać, że dość rygorystycznym dla producentów technologii AI, globalni gracze dostosują się do stawianych wymogów. Europa jest zbyt cennym rynkiem, aby mogła być zignorowana – podkreśla dr Damian Flisak.
Technologia nieustannie przekształca nasz sposób myślenia, działania i interakcji. Każda dekada przynosi nowe innowacje, które kontynuują ten proces, czyniąc życie łatwiejszym i bardziej efektywnym. W świecie, w którym tempo innowacji nieustannie przyspiesza, możemy jedynie domyślać się, jakie inne skomplikowane procesy i zadania zostaną uproszczone w najbliższej przyszłości. Jedno jest pewne: technologia będzie nadal służyć jako katalizator zmian, czyniąc trudne rzeczy prostszymi i otwierając drzwi do niewyobrażalnych wcześniej możliwości.
#MożeszWięcej